Bazı kelimeler birkaç anlama gelir. Cümledeki yerlerine göre anlamları değişir. Kul, mahluk, insan, köle, bende, emir altında bulunan, tâbi, mensup gibi manalara gelir.
Sultana bağlı askerlere Kapı kulu denirdi. Bende kelimesi de kul demektir. Bendeniz, kulunuz demektir. Bu tabir bugün bile tevazu ifadesi olarak kullanılmaktadır. Padişahlar, tebeasından olan sadık yardımcıları için “Kulum” tabirini kullanırlardı. Burada kulum, sağ kolum demektir.
Mevla kelimesi de yedi manaya gelir. Meşhur olan üç manası: İlah, köle ve efendi demektir.
(Mevlamızın rahmeti boldur) cümlesinde mevla, ilah manasındadır.
(Mevlana Halid-i Bağdadi, Mevlana Celaleddin-i Rumi kıymetli zatlardır) cümlesindeki mevla kelimesi, efendi demektir. Mevlana, efendimiz demektir.
(Hazret-i Bilal, Hazret-i Ebu Bekrin mevlası idi) cümlesinde mevla, azat edilmiş köle manasına gelir.
Bunun gibi bir çok kelime kullanıldığı yere göre mana alır. Sultanlar veya diğer büyük zatlar hakkında şanlarına yakışmayan bir şey duyunca, işin aslını öğrenmeden onlara su-i zan etmemelidir.
Efendi tabiri, kainatın sahibi, yaratanı, koruyanı anlamında olduğunda Allahu Tealaya ait bir hitâbdır.
Mutarrif İbnu Abdillah, babası (radıyallahu anh)‘tan naklediyor: “Benî Amir heyetiyle Rasulullah(aleyhissalâtu vesselâm)‘ın yanına gitmiştik:
“Sen bizim efendimizsin!” diye hitab ettik.
“Efendi, Allah’tır!” buyurdular.
Biz: “Fazilette en ileride olanımız, mertlikte en başta gelenimizsin!“ dedik.
Bize: “Söylediğinizin hepsi bu veya buna yakın bir söz olsun. Şeytan sizi (mubalağalı medihlerde)koşturmasın!“ buyurdular.”
(Ebu Davud, Edeb 10, (4806)
Seyyid, efendi, sahib anlamına gelmektedir. Bu bakımdan hadis, “seyyid” yani “efendi” kelimesini hakiki manada insanlara izafe etmeyi yasaklamaktadır. İnsanların alnından tutup, onları gerçek manada idare eden Allah’tır. Bu anlamda Seyyid Allah’tır.
Ancak alimler, bunun insanlara, daha hususi manada kişilere izafe edilerek kullanılmasını caiz görürler.
Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur :
“Ben ademoğlunun efendisiyim. Bunu söylemem övünmek değildir.” buyurmuştur. Yani: “Ben bunu övünmek için değil, Allah’ın bana verdiği nimeti anlatmak ve açıklamak için söylüyorum.” demek istemiştir.
Nitekim Buhârî’de gelen bir rivayette;
Ömer (r.anh): “Ebu Bekr bizim efendimizdir.” demiş ve Bilal’i kastederek: “Efendimizi azad etti.”
Rasulullah (s.a.v.) buyurdu ki:
“Kıyamet günü insanların seyidi (efendisi) benim.”
(Buharî, Enbiya, 3, Tefsiru sureti 17/5; Muslim, İman, 237, 238)
“Ben Adem’in çocuklarının efendisiyim.”
(Ebu Davud, Sunnet, 12)
Aşağıdaki formu doldururken isim kısmında takma ad veya rumuz kullanabilirsiniz. İnternet sitesi kısmını boş bırakınız. Gerekli alanlar * ile işaretlenmiştir. Eposta adresiniz yayımlanmaz.