Hoca kelimesinin aslı hâcedir. Farsça kökenli bir kelime olup kelimenin Türkçe karşılığı öğretmen, Arapça karşılığı ise muallimdir.
Bir kimse, kendisine gerek dinini ve gerekse dünyasına yarayacak işleri öğreten hocasına veya ustasına hürmet, saygı ve ta’zîm etmelidir. İnsanın hocası, çocuğa hem dünya ve hem de âhıret hayatını kazandırırsa onun hakkı çok büyüktür.. Dinin emir ve yasakları, güzel ahlâk ve doğru bir imân, hakiki bir İslâm âliminden öğrenilir. Öyle bir alim yoksa öyle büyük alimlerin kitaplarından öğrenilir.
İlim öğrenen talebe, hocasının hakkını gözetmedikçe, ona terbiyeli, edepli davranmadıkça, öğrendiği ilimden faydalanamaz ve âlim olamaz. Peygamber (s.a.v.) efendimiz buyurdular ki;
-” Ümmetimin alimlerine hürmet ediniz. Zira onlar yeryüzünün yıldızlarıdır.”
(Hadis-i Menâvi -201)
Bir beyit:
Edep ehli, edepten hâli kalmaz,
Edepsiz ilim öğrenen âlim olmaz.
Terbiyeli bir talebenin, hocasına karşı edepleri şöyle olmalıdır:
1- Hocasını görünce selâm vermeli, huzurunda az konuşmalıdır.
2- İzin istemeden bir şey konuşmamalı ve izinsiz soru sormamalıdır.
3- Huzurunda kimse ile gizli konuşmamalı.
4- Huzurunda saygı ve edeple bulunmalıdır. Hocası ayağa kalktığında onunla birlikte kalkmalı, konuşmayı kesmelidir.
5- Hocasında hoşuna gitmeyen bir şey görürse, kötü düşünmemeli ve onun daha iyi bildiğini düşünerek, bunun yapılmasındaki faydayı ve zararı benim aklım ve ilmim anlıyamaz demelidir.
6- Gerektiği yer ve durumda hocasına hizmet etmeyi ihmal etmemeli.
7- Onun olduğu yerde, sorulara cevap vermemeli, doğruyu bilse de susmalıdır. Ancak hocası tarafından kendisine birşey sorulursa cevap vermelidir.
8- Hocasının yanından ayrılırken bir emri, bir ihtiyacı olup olmadığını sormalı ve duasını istemelidir. Hocanın talebesine duası, ana-babanın evladına duası gibidir.
9- Hocasının vefatından sonra, onun ruhuna, Kur’ ân-ı kerim okumalı, Allah rızası için vereceği sadakanın sevabını ona da hediye etmeli.
Eshâb-ı kiram, bütün müslümanların hocasıdır. Onların hakkını unutmamalıdır. Eshâb-ı kiram, İslamiyeti Rasûlullah Efendimizden öğrenip, sonra gelenlere anlattılar, bildirdiler. Böylece bütün müslümanların hocası oldular.
Vesselam.
Aşağıdaki formu doldururken isim kısmında takma ad veya rumuz kullanabilirsiniz. İnternet sitesi kısmını boş bırakınız. Gerekli alanlar * ile işaretlenmiştir. Eposta adresiniz yayımlanmaz.