Bankada Çalışmak Haram mı?

Faiz, İslam’a göre büyük günahlardandır. Faizin haram olduğunu inkar etmek küfürdür. Bu husus ayet ve hadislerle belirlenmiştir. Allahu teala buyurmuştur ki (mealen):
– «Faiz yiyenler kendilerini şeytan çarpmış birer mecnundan başka bir halde kabirlerinden kalkmazlar. Böyle olması da onların, ‘Alım satım da ancak faiz gibidir.’ demelerindendir. Halbuki Allah alışverişi helâl, faizi haram kılmıştır.»
( Sure-i Bakara, 2/275)

Konu hakkında Peygamberimiz(sallallahu aleyhi ve sellem) buyurmuştur ki, (mealen):
– “Faiz alan veya faiz veren, şahitlik eden veya katipliğini yapan, Allah’ın rahmetinden uzak kalmıştır.”
 (Müslim, Müsakat, 105)

Bu hadisi şerifte ki hüküm İslam şeriati ile yönetilen ülkeler içindir.
Şer’i hükümlerle idare edilmeyen darül-harb olan yerlerde hüküm farklıdır. İmamı Azam’dan nakledilen Mülteka’da geçen şu hadisi şerife göre fukahâ bu hususta şu hükmü çıkarmıştır. Hükmün dayandığı hadisi şerif şöyledir:
Kâle Rasûlullâh(sallallâhu aleyhi ve sellem):
 “لا ربا بين المسلم والحربىّ فى الدار الحرب “
Mealen: “Darül-Harpte Müslüman ile kâfir arasında faiz olmaz”

Arapça’da ev, “mahalle, bir kavmin konakladığı veya yerleştiği yer” anlamına gelen dâr kelimesi mecazi olarak “kabile” mânasını da ifade eder. İslâm hukukunda ise “İslâmî veya İslâm dışı bir yönetimin hâkimiyeti altındaki ülke” anlamında kullanılır
(İbn Âbidîn, III, 247).
Buna göre bir ülkenin İslâm veya küfre nisbet bakımından niteliğinin tayin ve tespitinde temel ölçü yönetim ve hâkimiyettir. Dârülharp, klasik İslâm hukuku kaynaklarında “küfür yönetiminin hâkim olduğu ülke” (Haccâvî, II, 7),

Kuhistânî’de, “Kâfir liderin emir ve idaresinin yürürlükte olduğu ülke” (Kuhistânî, II, 311) şeklinde tarif edilmiştir.
Buna göre Dârül-harp; İslâm dışı devlet ve yönetimlerin hâkimiyet alanını, faaliyet ve hukuk düzenlerinin uygulama sahasını ifade eder. Başka bir deyişle;
İslâm siyasî hâkimiyetinin sınırları dışında kalan, yönetim ve hukuk düzeni İslâm esaslarına uymayan her ülke dârül-harptir (Türkiye gibi).

F E T V A :
Osmanlı Döneminde Neşredilen Mecmaül-Enhur’da Bankada Çalışanın Ücreti Hakkında Verilen Hüküm:
* Darül-Harp’te faiz alıp-veren müşterisinin çoğu müslüman olan bir bankada, çalışanın aldığı ücret tahrimen(harama yakın) mekruhtur.
* Darül-Harp’te faiz alıp-veren müşterisinin çoğu kafir olan bir bankada, çalışanın aldığı ücret tenzihen(helale yakın) mekruhtur.
* Darül-Harp’te faiz alıp-veren müşterisinin tamamı kafir olan bir bankada, çalışanın aldığı ücret helaldir. (Ceride-i İlmiyye)
***
SORU: Hocam bankalarda yapılan tüm işlemler haram mıdır?
CEVAP: Bazı bankalar faizli işlemle birlikte helal işlerde yaparlar. Havale, döviz alım-satımı, emekli maaş ödemeleri vs. gibi.
SORU: Hocam İmamı Azam ve İmamı Şafi hakkında darul harp ile ilgili yazılar var ve o yazılar buradakinin zıddını beyan eder hangisine inanalım?
CEVAP: Gerek İmamı Azam ve gerekse İmamı Şafi’ye ait olduğu iddia edilen o yazıların kaynağı yoktur. Bizim burada verdiğimiz kaynaklar ise muteber fıkıh kitaplarından alıntıdır.

www.islamdergisi.com