Irkçılık ve Milliyetçilik Aynı Şey midir?

– “Ey iman edenler, babalarınızı ve kardeşlerinizi eğer küfrü imana tercih etmişlerse dost edinmeyin! Sizden kim onları dost edinirse işte onlar, zalimlerin ta kendisidir.” 
(Tevbe suresi, 23)

Yukarıda görüldüğü gibi Kur’an’da ırkçılığın yasak olduğuna dair ayetler mevcuttur. Mekke’nin fethedildiği gün, Peygamber Efendimizin (S.A.V.) emri üzerine Bilâl-i Habeşî Hazretleri Kabe’nin üzerine çıkarak Ezan-ı Muhammedi’yi okumuş ve bazı müşrikler: Muhammed şu kara kargadan başka birisini bulamadı mı?” diyerek Hz. Bilâl’i tahkir etmişlerdi. Bunun üzerine, şu âyet-i kerîme indirildi:

“Ey insanlar! Sizi bir erkekle bir kadından yarattık. Hem de sizi şubeler ve kabilelere ayırdık ki, birbirinizi tanıyasınız. Şüphesiz ki, Allah katında en şerefliniz, takvaca en ileride olanınızdır” (1)

Bu âyet-i kerîmede Allahu Teala, insanları kabile ve aşiretlere ayırdığının hikmet ve sırrını birbirlerine karşı üstünlük taslamak için değil, birbiriyle tanışmak ve yardımlaşmak gerçeği olduğunu vurguluyor.  Allah katında üstünlüğün ırk farklılığı ile değil, ancak, takva ile olduğunu beyan buyuruyor.

Peygamber (s.a.v.) Efendimiz buyurdular ki;
“Halkı asabiyyet (ırkçılık) için toplanmaya çağıran, asabiyyet uğrunda dövü­şüp çarpışan ve asabiyyet yolunda ölen kimse bizden değildir.” [2]
Bu hadisin söylenişinden sonra, ashabtan Vasile b. Aşka’ asabiyyetin ne demek olduğunu ve şümulünü Resulullah (s.a.v)’a sorar:
“Ya Rasulullah! Bir kimsenin kavmini (milletini) sevmesi asabiyyetten sayılır mı?”
Hz. Peygamberimiz:
“Hayır, ancak kişinin, zulüm ve haksızlık eden kavmine yardım etmesi asabiyyettir”[3] buyurur.

Buna göre yasaklanan asabiyyet (ırkçılık), bir kimsenin milletini sevmesi ve ona karşı özel ve meşru bir ilgi göster­mesi değil, sırf akrabalık ve soydaşlık gayretiyle zalimane ve haksız dav­ranışları karşısında bile onları müdafaa ve himaye etme işidir. Hadisin devamından anlaşıldığı üzere, kişinin akrabalarını veya milletini sevmesi, zorda kalan ve zulüm gören soydaşlarına veya akrabalarına yardım etmesi asabiyyet (ırkçılık) değildir.

Bir kimsenin ırkçılık amacı ile değil de milliyetini ifade etmek için “Ben Arab’ım” veya “Ben Türk’üm” demesi ırkçılık olmaz. Zira Rasulullah dahi “Ben Arab’ım ama Arab benden değildir” buyurmuşlardır. Demek ki bazı art niyetli cahillerin iddia ettiği gibi “Ben Türk’üm” demek ırkçılık olmuyor IŞİDçi dinsizlerin iddia ettiği gibi “Ben Türk’üm” demek şirk de olmuyor.

Not: Asabiyyet, kelime anlamı olarak “taraftarlık; kendi kavmini, akrabasını ve benzeri şeyleri koruma” gibi anlamlara gelir.

Kaynak:

(1) Hucurat Suresi Ayet- 13)
(2) Ebû Davud, edeb 5121; Müslim, imare 57; Ahmed İbn Hanbel, II, 488; İbn Mâce, iten 3948; Abdurrezzak, el-Musannef 20707
(3) İbn Mâce, iten 3949; İbn Hanbel, IV, 117, 160; Ebû Davud, edeb 5119.