Dinde Zorlama Yoktur Ayeti

Allahu teala buyurdu ki (mealen):
– “Dinde zorlama yoktur, Artık hak bâtıldan seçilip belli olmuştur. Kim Tağutu reddedip Allah’a iman ederse, muhakkak ki o, kopmayan sağlam bir kulpa sarılmıştır. Allah, her şeyi çok iyi işiten ve çok iyi bilendir.” Bakara/256

Ayetin tefsiri:
İslam’da, dine girmek için zorlama yoktur. Artık hak ile bâtıl açıkça ortaya çıkmıştır. Kim, Şeytan ve putlar gibi, Allah’tan başka tapınılan tağutları tanımaz da Allah’ın, kendisinin rabbi ve hak mabudu olduğuna iman ederse şüphesiz ki o, en sağlam bir iman kulpuna yapışmıştır. O kulp kendisine sarılanı Allah’ın azabı ve cezasından kurtaracak olan en sağlam bir kulptur. Allah, kendi birliğini tasdik edenlerin ikrarını işiten, ihlas ve samimiyetlerini çok iyi bilendir.

Sahih olan görüşe göre bu âyetin hükmü kaldırılmamıştır. Bu âyet, İslam devletine Cizye vererek boyun eğen ehl-i kitabın durumunu hükme bağlamaktadır. Bunlardan, cizye verenleri İslama girmeye zorlama yoktur. Fakat putlara tapanlar ve İslam dininden dönenler bu hüküm dışındadır. Onlar, İslamı kabul etmeye zorlanırlar.

Ashaptan Abdullah bin Abbas, Said bin Cübeyr, Âmir eş-Şa’bi ve Mücahide göre bu âyet-i kerime, Ensardan bir kısım insanlar hakkında nazil olmuştur. Bu insanların kadınlarının çocukları yaşamadığında bu kadınlar, çocukları yaşadığı takdirde onu Yahudi yapacaklarına dair adakta bulunurlardı. Çünkü bunlar müşriktiler. Yahudiler ise ehl-i kitaptandı. Bu sebeple müşrikler ehl-i kitabın üstünlerini kabul ediyorlardı.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Medineden Yahudi kabilesi Nadr oğullarını uzaklaştırdığı zaman bunların içinde, Ensarın, Yahudileşmiş bu gibi çocukları da bulunuyordu. Ensar, “Biz çocuklarımızı bırakmayız.” dediler. Bunun üzerine Allahü teâlâ: “Dinde zorlama yoktur. Artık hak bâtıldan seçilip belli olmuştur.” âyetini indirdi.
(Ebû Davud, K, el-Cihad, bab: 126, Hadis No. 2682)
Ensarın, çocuklarını zorla Yahudilikten çevirip Müslüman yapmalarının doğru olmadığını, onları kendi iradelerine bırakmalarının gerektiğini, onlar, İslam gelmeden önce Yahudiliği kabul ettiklerinden, kendilerine ehl-i kitap muamelesi yapılacağını beyan etti.

Abdullah b. Abbas ve Süddiden nakledilen diğer bir görüşe göre ise bu âyet-i kerime, Ensardan Salim b. Avf oğullarından “Hüseyni” adlı bir kişi hakkında nazil olmuştur. Bu kişi Müslümandı ve onun, Hristiyan olan iki de oğlu vardı. Bu kişi, oğullarının, kendi istekleriyle Hristiyanlıktan dönmemeleri üzerine, Resûlüllahtan, bunların zorla Müslüman edilmelerini istedi. İşte bunun üzerine de Allahü teâlâbu âyeti indirdi ibn-i Kesir, C. 1 S. 310, 311

Allahu teala buyurdu ki (mealen):
– “Ey iman edenler, yakıtı insanlar ve taşlar olan cehennem ateşinden kendinizi ve ailenizi koruyun. Ateşin başında sert ve şiddetli, Allah’ın kendilerine verdiği emirlere karşı gelmeyen, verilen emirleri olduğu gibi yerine getiren melekler vardır.” (Tahrim/6)

Allahü teâlâ bu âyet-i kerime’de mü’minlere, kendilerini ve ailelerini cehennem ateşinden korumalarını emretmiştir. Hazret-i Ali (radıyallahü anh) demiştir ki: “Kişinin, aile efradını cehennem ateşinden koruması onları eğitmesi ve yetiştirmesiyle olur.”

Abdullah b. Abbas ise “Kişi Allah’a itaat ederek, ona karşı gelmekten kaçınarak ve aile efradına Allah’ı anmalarını emrederek kendisini ve ailesini cehennem azabından korumuş olur.” demiştir.
Kaynak: Taberi Tefsiri

İZAHAT:
– “Dinde zorlama yoktur.. Artık hak bâtıldan seçilip belli olmuştur.” Bakara/256
Bu âyet, İslam devletine Cizye vererek boyun eğen ehl-i kitabın durumunu hükme bağlamaktadır. Bunlardan, cizye verenleri İslama girmeye zorlama yoktur. Fakat putlara tapanlar ve İslam dininden dönenler bu hüküm dışındadır. Onlar, İslamı kabul etmeye zorlanırlar.
Zamanımızda bazı aileler Bakara suresi 256. ayetinde geçen(mealen): “Dinde zorlama yoktur” ayetini yanlış anlayarak çocuklarına İslamı öğretmeyip din seçimini çocuklarına bırakmaktadır. Oysaki gerek ashabtan Hz. Ali ve Hz. İbn-i Abbas (radıyallahu anhüma) gibi büyük alimlerin (Taberi) tefsirine göre ve gerekse ehli sünnet ulemasının içtihadına göre “dinde zorlama yoktur” mealindeki ayet hıristiyan ve yahudiler hakkında nazil olmuştur.
Nitekim Tahrim suresi 6. ayetinde şöyle beyan olur(mealen):
– “Ey iman edenler, yakıtı insanlar ve taşlar olan cehennem ateşinden kendinizi ve ailenizi koruyun.
Bu ayetin tefsirini yapan ashabın büyük alimlerinden Abdullah b. Abbas şöyle açıklamıştır;
– “Kişi Allah’a itaat ederek, ona karşı gelmekten kaçınarak ve aile efradına Allah’ı anmalarını emrederek kendisini ve ailesini cehennem azabından korumuş olur.” demiştir.

Bekir Abdullah 11 Haziran 2021